„W sprawie przeciwko bankowi o ustalenie nieważności umowy kredytu nie zachodzi po stronie powodowej współuczestnictwo konieczne wszystkich kredytobiorców” (III CZP 12/23) – głosi najnowsza uchwała Sądu Najwyższego.
W sprawie chodziło o to, czy po rozwodzie bank muszą pozwać oboje byli małżonkowie.
Pojęcie współuczestnictwa koniecznego, o którym wspomina uchwała, oznacza że proces może się toczyć tylko wówczas, gdy łącznie wystąpią w nim określone osoby, czyli na przykład po stronie powodowej oboje małżonkowie. O ile w sprawie jedynie o zapłatę przeciwko bankowi – z takim roszczeniem mógł wystąpić nawet tylko jeden małżonek, o tyle w sprawie o ustalenie nieważności umowy – większość sądów uznawało, że konieczny jest udział obojga byłych małżonków. Gdy z pozwem występował natomiast jeden – sądy wzywały drugiego do udziału w sprawie. Problem pojawiał się, gdy ten małżonek nie przystąpił do sprawy. Stanowiło to bowiem podstawę do oddalenia powództwa .
W dniu 19 października 2023 r. Sąd Najwyższy przesądził, że pozwu nie muszą składać wszyscy kredytobiorcy, np. obaj rozwiedzeni małżonkowie.
Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego rozwiąże zatem problem legitymacji czynnej w wielu sprawach frankowych. Tym niemniej jednak rodzi to pytania dotyczące tego, jaki będzie los umowy w stosunku do pozostałych, niebiorących udziału w sprawie kredytobiorców. Do tego nie jest jasne, czy po stwierdzeniu nieważności bank będzie występował do kredytobiorcy po zwrot całości wypłaconego kapitału. Czekamy zatem na uzasadnienie tej uchwały, które może podsunąć wskazówki w tym zakresie.